Mijn eerste kennismaking met Amsterdam, deze week vijftig jaar geleden, was gehuld in verwarring.
Ik was op weg naar het eerste van een aantal concerten in de stad met de Shekinah Company van zo’n zestig zangers, dansers en musici, waarvan ik manager was. We hadden net een concerttournee in Engeland achter de rug van York naar Londen met concerten in kathedralen en andere locaties. Onder leiding van de Canadese musici Merv en Merla Watson had Shekinah velen kennis laten maken met een rijke expressie van aanbidding, inclusief de innovatie van dans, nieuw en controversieel voor het christelijke publiek in die tijd.
Nu waren we in Nederland, onderweg van Deventer naar de hoofdstad. Het grootste deel van het gezelschap reed in een bus, terwijl ik en een handvol anderen in het busje met de instrumenten en geluidsapparatuur reden. Mijn eerste taak was om de chauffeur te navigeren naar de kerklocatie van ons eerste concert in Amsterdam, in een straat genaamd Olympiaweg.
Lang voor de uitvinding van google maps, spreidde ik de kaart voor me uit en begon naar oriëntatiepunten en straatnamen te zoeken om me te oriënteren. Eerst zocht ik de Olympiaweg op via de kaartindex: F-5. Alles goed.
We naderden de stad vanuit de rechterbenedenhoek van de kaart, dus toen ik de straatnamen oppikte, zocht ik ze op in de kaartindex. Toen begon de verwarring. De straten waarvan ik de namen in de index kon vinden, lagen niet rechtsonder op de kaart. Sommige lagen verspreid over de stad! Andere stonden niet eens in de lijst. Hoe kon dat?
Mijn chauffeur bleef naar me kijken, wachtend op aanwijzingen, en ging gewoon met het verkeer mee. Maar op de een of andere manier leek de wereld daarbuiten in de war te zijn geraakt, alsof een reuzenhand met de straatnamen had geknoeid.
Minuten tikten voorbij en nog steeds kon ik niet ontdekken waar we waren op de kaart. Mijn frustratie en verwarring groeiden. Wat is er misgegaan met de wereld? vroeg ik me af. Ik was er trots op dat ik kon kaartlezen en ik had ons door vele steden in Engeland geloodst. Waarom dan niet in Nederland?
Na wat een eindeloze periode van doelloos rijden leek, keek een van de passagiers op de achterbank over mijn schouder mee en zei: “Maar Jeff, dat is een kaart van Rotterdam, niet van Amsterdam!”
Verkeerde kaart
Ahhh! Ik kan me nog herinneren hoe opgelucht ik was toen ik ontdekte dat er een reden was voor mijn verwarring. Ik had de verkeerde kaart! Ondanks enkele overeenkomsten is Amsterdam niet Rotterdam. Rotterdam is niet Amsterdam. Toch hadden beide steden een Olympiaweg. Beide deelden straatnamen die vernoemd waren naar Nederlandse royalty’s, koloniën of helden. Beide steden zijn begonnen met de bouw van een dam over een rivier, respectievelijk de Amstel en de Rotter. Vandaar Rotter-dam en Amstel-dam (later Amsterdam). Ik had gewoon de verkeerde ‘dam’ kaart!
Mijn verwarring kwam voort uit de gelijkenis (voor mijn niet-Nederlandse geest) van de twee steden, die straatnamen deelden en beide rond een rivier waren gebouwd. Omdat alle namen voor mij onbegrijpelijk (double-Dutch) waren, realiseerde ik me niet dat ik de verkeerde kaart had. Als de kaart die van Londen was geweest, had ik meteen de naam van de rivier de Theems en de Engelse straatnamen herkend en gezien dat ik de verkeerde kaart had.
Ik heb dit verhaal vaak verteld om te illustreren dat hoewel sommige wereldbeelden – of ‘realiteitskaarten’ – dichter bij een bijbels begrip van de werkelijkheid kunnen staan dan andere, ze nog steeds de verkeerde kaart zijn. C.S. Lewis stelde dat sommige antwoorden weliswaar dichter bij de waarheid liggen dan andere, maar dat ze toch volkomen fout kunnen zijn. Bijvoorbeeld, 5+5=9 is dichterbij dan 5+5=6. Maar je kunt geen vliegtuig bouwen dat op dat soort wiskunde zou vliegen. Welke kaart past bij de werkelijkheid?
Nieuw avontuur
Sommige wereldbeelden sluiten alle spirituele realiteiten uit en concluderen dat alleen materie ertoe doet. 5+5=6. Anderen, zoals het pantheïsme, gaan uit van een onpersoonlijke geestelijke werkelijkheid die al het leven bezielt. 5+5=7. Weer anderen omarmen persoonlijke maar beperkte spirituele entiteiten, zoals in het polytheïsme. 5+5=8. Weer anderen zijn theïstisch en beginnen met de Schepper, maar erkennen zijn incarnatie niet in de persoon van Jezus Christus. Vanuit christelijk perspectief betekent dit dat 5+5=9.
Ik wist toen nog niet dat dit bezoek aan Amsterdam ertoe zou leiden dat ik een jaar later naar Nederland zou terugkeren en me uiteindelijk in het hart van de hoofdstad zou vestigen. Tijdens het Shekinah concert in de Westerkerk, de meest prestigieuze protestantse kerk van de stad, ontmoette ik de leider van de beginnende YWAM bediening in de stad en toekomstig internationaal directeur van YWAM, Floyd McClung. Enkele maanden later schreef hij me in Canada en nodigde me uit om terug te komen naar Nederland om een tijdschrift te redigeren dat hij was begonnen.
Dat was het begin van een heel nieuw avontuur om Europeanen, en nu Amsterdammers in het bijzonder, aan te moedigen de kaart te ontdekken die bij de werkelijkheid past.
P.S. Onverwacht schrijf ik dit weekly word in Nieuw-Zeeland nadat mijn vrouw en ik zijn afgereisd om bij mijn oudere broer en familie te zijn nadat hij een reeks beroertes heeft gehad waarvoor een kritieke operatie nodig was. Bid alsjeblieft met ons voor een goede afloop.
Tot volgende week,
