De escalerende Russische agressie, ‘aangewakkerd door de stilte en inactiviteit van machtige mondiale actoren’, bracht leiders van Oekraïense geloofsnetwerken ertoe om tijdens een online Global Interfaith-bijeenkomst op donderdag* een ‘wanhopige kreet’ te uiten om steun en solidariteit met leiders van geloofsnetwerken van kerken en organisaties in Europa en daarbuiten.
Orthodoxe, katholieke en protestantse stemmen sloten zich aan bij de dringende oproep die vorige week op de website van de Oekraïense Raad van Kerken en Religieuze Organisaties werd geplaatst. Deze riep op tot “gelovigen in democratische landen en alle mensen van goede wil om zich te verenigen in naam van waarheid en gerechtigheid, alle beschikbare middelen van invloed te gebruiken om een einde te maken aan deze vreselijke oorlog en een correcte beoordeling van de criminele daden van de agressor te garanderen.” De oproep benadrukte de dringende noodzaak van een duidelijke morele getuigenis tegen agressie.
De interreligieuze online bijeenkomst nam zo’n 80 deelnemers uit 17 landen van verschillende overtuigingen, leeftijden en achtergronden aan het woord en werd op verzoek van de AUCCRO gefaciliteerd door het Schuman Centrum voor Europese Studies in Amsterdam. Afgelopen donderdag was het de Internationale Dag van het Strafrecht, waarmee de oproep tot gerechtigheid voor de oorlogsmisdaden van Vladimir Poetin, waarvoor arrestatiebevelen zijn uitgevaardigd, extra onder de aandacht werd gebracht.
De Russische agressie, zo stelde de oproep, heeft geleid tot:
- de verwoesting van steden en civiele infrastructuur,
- de brute schending van mensenrechten en vrijheden in de tijdelijk bezette gebieden van Oekraïne, waaronder religieuze vervolging, de sluiting van gebedshuizen, marteling en moord op geestelijken van verschillende geloofsrichtingen,
- de gedwongen migratie van miljoenen mensen en de scheiding van gezinnen,
- de ontvoering van Oekraïense kinderen, en
- de gruwelijke behandeling van zowel militair personeel als burgergevangenen.
Metropoliet Jevstratiy van de Orthodoxe Kerk van Oekraïne zei: “De doctrine van de ‘heilige oorlog’, verkondigd door het hoofd van de Russisch-Orthodoxe Kerk, Kirill Gundyayev, is niet alleen in strijd met de orthodoxe leer, maar ook met de christelijke leer in het algemeen. Wij, als AUCCRO, hebben herhaaldelijk het criminele gebruik van religieuze retoriek en de autoriteit van de Kerk om oorlog te rechtvaardigen en te propageren veroordeeld. We roepen alle religieuze leiders op hetzelfde te doen.”
Hij voegde eraan toe: “We vragen religieuze leiders en gemeenschappen om te bidden, omdat we weten dat God in de geschiedenis handelt en alles kan veranderen, inclusief het stoppen van het bloedvergieten. Daarom vragen we u te bidden voor de overwinning van de waarheid en een rechtvaardige vrede voor Oekraïne.”
Neutraliteit verwerpen
De apostolische nuntius in Oekraïne, Visvaldas Koelbokas, sprak de hoop uit op verdere ontmoetingen en merkte op dat “dergelijke ontmoetingen onze inspanningen en ons verlangen naar vrede verder aantonen en al een manifestatie zijn van onze beslissing, welke kant we kiezen – vrede of oorlog.”
De bijeenkomst bracht een interreligieuze verklaring van geweten en solidariteit met het Oekraïense volk uit, waarin het recht van Oekraïne op zelfverdediging werd bevestigd en de onrechtvaardige oorlog van Rusland werd veroordeeld. Tegelijkertijd werd neutraliteit in het licht van geweld afgewezen en moreel getuigenis, gebed, humanitaire hulp en belangenbehartiging beloofd.
Onder de vertegenwoordigde geloofsnetwerken bevonden zich de CEC (Conferentie van Europese Kerken), IAO (Interparlementaire Vergadering voor Orthodoxie), Together for Europe, 24-7 Prayer, de European Prayer Breakfast-beweging, YMCA, YWAM (Jeugd met een Opdracht) en het ENC (Europees Netwerk van Gemeenschappen).
Dr. Douglas Johnston van het International Center for Religion and Diplomacy in Washington bevestigde dat geloofstradities, mits op de juiste manier ingezet, krachtige bronnen kunnen worden voor het helen van historische grieven en het oplossen van schijnbaar onoplosbare conflicten.
Dominee Frank Dieter Fischbach, secretaris-generaal van de CEC, reageerde op de goedkeuring van de Verklaring door de CEC: “Tegenover ongeprovoceerde agressie en immens menselijk lijden mogen de Europese kerken niet zwijgen. Nu de CEC deze oproep onderschrijft, bevestigen wij de eis van het evangelie voor gerechtigheid. Wij roepen op tot respect voor de heiligheid van het leven en staan in actieve solidariteit met een natie die strijdt voor haar vrijheid, waardigheid en vrede. Trouw aan het evangelie betekent vandaag de dag moed en de strijd voor de waarheid.”
‘Steun voor gerechtigheid’
De goedkeuring van de Interreligieuze Verklaring van Geweten en Solidariteit betekende de start of voortzetting van een aanhoudende campagne van gebed, pleitbezorging en humanitaire hulp, herinnerde co-moderator pater Oleksa Petriv van de Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk de deelnemers eraan toen de bijeenkomst ten einde liep.
Alle netwerken werden ook aangemoedigd om samen te werken om van de Oekraïense Onafhankelijkheidsdag, zondag 24 augustus, een wereldwijde dag van solidariteit met Oekraïne te maken. Preken, gebedswaken, concerten en kinderactiviteiten zouden kunnen worden aangevuld met een minuut stilte om 12.00 uur ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de oorlog, gevolgd door een minuut luide roep om gerechtigheid met kerkklokken, potten en pannen (zoals tijdens COVID), autoclaxons en sjofars. Seminars en publicaties die ware perspectieven op de Oekraïense geschiedenis onthullen, zouden deel uitmaken van de voorbereidingen voor deze Wereldsolidariteitsdag op 24 augustus. We zullen de ontwikkelingen volgen in toekomstige Weekly Words.
Vorige week zijn we begonnen met het eerste deel van een vierdelige serie over ‘Geschiedenis gekaapt’. Deel twee, over De Holodomor – Geschiedenis begraven, Waarheid ontkend, wordt morgen verzonden als een Weekly Word Extra.
- Een bewerkte versie van de online bijeenkomst is hier te bekijken.
Tot volgende week,
