Hoe historici de afgelopen twee weken van chaos en turbulentie na de inauguratie van het nieuwe presidentiële regime in Amerika zullen beoordelen, is nog te vroeg om te zeggen.
Wat al wel duidelijk is, is dat er iets gebeurt dat zijn weerga in de Amerikaanse geschiedenis niet kent. Onduidelijk is nog of de Amerikaanse instellingen van democratie en recht en de gevestigde internationale orde die het land na de Tweede Wereldoorlog tot stand bracht, bestand zullen zijn tegen de aanval van uitvoerende bevelen, die politici van zowel linkse als rechtse partijen met stomheid geslagen hebben.
In een weloverwogen strategie van het afvuren van salvo na salvo aan richtlijnen die zowel binnenlands als internationaal beleid alsmede miljoenen levens en bestaansmiddelen rechtstreeks en onmiddellijk aantasten, heeft het Witte Huis eenvoudigweg elke potentiële oppositie in stomverbaasde passiviteit verpletterd. Poetins gehaktmolenstrategie om duizenden Russische levens op het spel te zetten in een poging de Oekraïense verdediging te overweldigen, lijkt zijn alter ego aan de andere kant van de Atlantische Oceaan te hebben geïnspireerd.
Nadat ze zich hadden voorbereid op een nieuw Amerikaans isolationisme, kijken politieke leiders en diplomaten in Europa nu met afgrijzen toe hoe een schaamteloos, ongebreideld imperialisme aanspraak maakt op Panama, Canada, Groenland en nu ook Gaza. Geschreven en ongeschreven wetten, gesproken en onuitgesproken veronderstellingen, verdragen, overeenkomsten en geaccepteerde manieren van diplomatie worden op schandalige wijze met voeten getreden, tot groot genoegen van autocraten in Rusland, China, Hongarije en Israël, met hun eigen expansionistische ambities.
Omwenteling
We zijn een nieuwe fase ingegaan van een anti-liberale, internationale orde, een grote bron van zorg. Hitlers vernietiging van het Verdrag van Versailles als belemmering om Duitsland weer groot te maken, moedigde Japan aan om China binnen te vallen en Mussolini om Ethiopië in te nemen. We moeten ons schrap zetten voor een moeilijk pad dat voor ons ligt. Als dit alleen een kwestie van Amerikaanse binnenlandse politiek was, zou ik er in een Weekly Word niet op ingaan. Maar dit gaat niet alleen over het intrekken van abortuswetten in de VS of het omkeren van trends in genderkwesties. Dit heeft invloed op de hele wereldorde, ook hier in Europa. Als hier niets aan wordt gedaan, zal dit waarschijnlijk de grootste omwenteling in de geopolitiek zijn sinds de val van het communisme – deze keer helaas niet om democratie, mensenrechten en de rechtsstaat te bevorderen, maar om die te ondermijnen.
Het immense van de afgelopen twee weken is nog niet helemaal doorgedrongen. De waarschuwingen waren overvloedig en duidelijk. Maar de realiteit die zich nu ontvouwt, overtreft de ergste angsten ruimschoots. Men hoopte dat de president harder zou blaffen dan bijten. Maar hij is op volle snelheid op weg naar zijn verklaarde doel om de bestaande orde te verbrijzelen en een nieuw chaotisch tijdperk van grootmachtwedloop in te luiden. Conventies, instellingen en de rechtsstaat worden ongestraft aan de kant geschoven terwijl hij zijn dreigementen waarmaakt om onafhankelijke overheidsinstanties te vernietigen, het leger te politiseren en het Congres buitenspel te zetten. Hij behandelt bondgenoten als vijanden. Hij hekelt internationale instellingen die de wereldorde de afgelopen zeven decennia hebben geschraagd, initiatieven onder leiding van de VS zoals de Verenigde Naties, het Internationaal Strafhof, het Internationaal Monetair Fonds, de Wereldbank en de NAVO.
Bewerend christelijke waarden te verdedigen, heeft hij gratie verleend aan degenen die zijn veroordeeld voor gewelddaden tijdens de bestorming van het Capitool op 6 januari en heeft hij een wraakzuchtig vergeldingsprogramma gelanceerd tegen alle onderzoekers naar dat geweld. Hij sluit zich daarmee aan bij de wolven in schaapskleren die hij bewondert, zoals Poetin, Orban en Wilders, die zich voordoen als verdedigers van het geloof.
Loze kreten
Door de rijkste man op aarde carte blanche te geven om het enorme USAID-programma van de ene op de andere dag te sluiten, zijn miljoenen van ‘s werelds armste en meest behoeftige mensen ondergedompeld in angst, onzekerheid, honger en ziekte. Christianity Today meldde dat het succesvolle hiv/aids-behandelingsprogramma dat 20 miljoen mensen ondersteunde met antiretrovirale medicijnen, voornamelijk in Afrika, deze week werd stopgezet. Het grootste deel van het budget van USAID ging naar subsidies voor specifieke ontwikkelingsprojecten, waaronder die van Samaritan’s Purse, World Vision, World Relief, Catholic Relief Services en vele andere op geloof gebaseerde groepen, aldus CT.
Ook veel Oekraïense hulporganisaties moesten deze week hun werk staken nadat de buitenlandse hulp van de VS was stopgezet. Een groot aantal Oekraïense voorgangers, parlementsleden en militaire aalmoezeniers woonde deze week het National Prayer Breakfast in Washington bij om de nieuwe regering ervan te overtuigen dat verdere Russische opmars gaat leiden tot meer vernieling en plundering van kerken, meer arrestaties en moorden op voorgangers en priesters en meer onderdrukking van niet-Russisch-orthodoxe kerkgenootschappen.
Een Oekraïense christelijke leider genaamd Sasha vertelde me deze week dat soldaten die hun land verdedigden tegen de genocidale invasie, erg teleurgesteld waren toen de beweringen dat de oorlog binnen 24 uur beëindigd zou worden, loze kreten bleken te zijn. Toch, zei Sasha, heeft de oorlog van Poetin Oekraïne en de Oekraïense kerken verenigd als nooit tevoren. En, voegde hij eraan toe: “Onze hoop voor de toekomst van Oekraïne moet op God gevestigd zijn, niet op een mens.”
Hoe de situatie over drie maanden zal zijn, weet niemand. Maar we nodigen je uit om op 9 en 10 mei met ons mee te gaan naar Warschau voor het volgende State of Europe Forum, waar we samenkomen met gelovigen uit heel Europa en met verschillende achtergronden om ‘de tijden te begrijpen en te weten wat wij als Gods volk moeten doen’. Volgende week zal ik meer details delen.
