Broeder Andrew – in zijn vaderland bekend onder zijn echte naam Anne van de Bijl – was altijd een buitenbeentje, die tegen de stroom inging.
Toen Russische tanks in 1968 naar het westen trokken richting Praag, ging hij naar het oosten richting Rusland met een auto vol Bijbels. Toen de communistische regimes instortten en iedereen zich richtte op Midden- en Oost-Europa en Rusland, richtte hij zich op de moslimwereld. Toen het Amerikaanse leger Osama bin Laden probeerde te vinden om hem uit te schakelen, probeerde Andrew hem eerst te vinden om hem te vertellen wie echt de baas was in deze wereld.
Andrew, die vorige week op 94-jarige leeftijd overleed, was altijd een groot aanmoediger van Jeugd met een Opdracht, zelfs toen slechts weinigen ooit van de organisatie hadden gehoord. Amper tien jaar na het begin gaf Andrew les in de eerste YWAM-scholen in Lausanne, Zwitserland. Toen anderen jongerenzending nog zagen als een onverantwoordelijke inzet van onvoorbereide nieuwelingen, zag hij dat jonge mensen snel konden groeien in visie, ijver en deskundigheid als ze het onbekende tegemoet gingen om op God te vertrouwen.
Hij daagde YWAM-leiders die een evangelisatiecampagne voorstelden tijdens de Olympische Spelen van 1972 in München uit om hun beoogde aantal deelnemers te verdubbelen. Hij zag de grote kans om tijdens de spelen in contact te komen met atleten uit communistische landen. Hij moedigde een jonge Nederlandse vrouw genaamd Ronnie de Graaf aan om 50 Nederlandse deelnemers te werven om zich bij duizend anderen uit de hele wereld te voegen in kasteel Hurlach, buiten München. Daar trainde hij samen met Loren Cunningham, Joy Dawson en Corrie ten Boom de jonge evangelisten om te getuigen in de straten van München.
Smokkelen
Het jaar daarop, terug in Nederland, hielp Andrew Ronnie en een andere jonge YWAMer, Al Akimoff, met een aanbetaling voor de aankoop van een woonboot om onderdak te bieden aan 200 jongeren die naar de stad kwamen voor een zomer outreach. De Ark, zoals de boot genoemd werd, zou meer dan twee decennia lang duizenden jongeren naar de pier achter het Centraal Station trekken.
Al en zijn vrouw Carolyn waren tijdens hun YWAM-opleiding in Lausanne door Andrew uitgedaagd om bereid te zijn daar naartoe te gaan waar God hen leidde, ook in de communistische wereld. Andrew citeerde vaak de psalmist die schreef: ‘door mijn God kan ik over een muur springen’ (Ps. 18:29). Er waren geen gesloten landen, leerde hij, hoewel de weg terug soms wel gesloten kon zijn.
Al en Carolyn, beiden met een Oekraïense achtergrond, voelden zich geroerd om met Andrew samen te werken in zijn pas opgerichte bediening, Open Doors, toen nog Kruistochten geheten, om bijbels te smokkelen. Tijdens een recent bezoek aan Amsterdam vertelde Al ons over het bouwen van geheime compartimenten in hun voertuigen om bijbels te verbergen, met behulp van magneten en speciale technieken die hij in de VS hadden geleerd bij het bouwen van hot rod auto’s.
Andrews geloof en visie inspireerden dit jonge stel om uiteindelijk YWAM Slavic Ministries te beginnen, niet alleen om ‘wat overblijft te versterken’ (Openb. 3:2 – het Open Doors thema vers), maar ook om de ‘negenennegentig verloren schapen’ in de communistische wereld te bereiken.
Ondertussen was Ronnie mevrouw Romkje Fountain geworden. Midden jaren ’80 gingen Romkje en ik met Andrew en andere vrienden mee op reis naar het Midden-Oosten. De foto hierboven toont ons samen in Zuid-Libanon waar we christelijke leiders ontmoetten en spraken in radioprogramma’s. Op die reis probeerde Andrew contact te leggen met Yasser Arafat, een man die velen graag “van het wereldtoneel” zouden hebben afgevoerd. Maar Andrew niet. Hij wilde met de PLO-leider praten over de ware Prins van de vrede. Zijn kans kwam later in Tunis. Zijn relatie met Arafat zou leiden tot de opening van de Bijbelboekwinkel in Gaza Stad. Verdere bezoeken van Andrew leidden tot herhaalde verzoeken van de controversiële Arabische leider om “meer van die kinderbijbels”.
Lasagne
In recentere jaren kwamen Andrew, zijn vrouw Corrie en dochter Steffie (die soms op onze jongens paste) voor een diner voor Kerstmis. Andrew was dol op Romkje’s lasagne. Een jaar of twee voor haar overlijden in 2018 vertelde Corrie tijdens een van deze diners hoe de familie bij elkaar kwam telkens als Andrew op het punt stond weer een gevaarlijke reis te maken. Zij en Steffie vertelden over het feit dat ze hem als gezin in de handen van God gaven, wetende dat er geen garantie was dat hij zou terugkeren.
Andrew heeft zojuist zijn laatste reis gemaakt. Aan deze kant van de opstanding zal hij niet terugkeren. Hij heeft al gehoord: “Goed gedaan, goede en trouwe dienaar.”
Zijn hoge dunk van de mensen die anderen als vijanden zagen, kwam voort uit de erkenning van Gods liefde voor iedereen, Gods beeld in iedereen en Gods bedoelingen met iedereen – Hij wil niet dat iemand verloren gaat.
Dat radicale perspectief heeft mijn twee gasten gegrepen voor de volgende Schuman Talk, zondag 9 oktober, 18.00 uur CET (youtube.com/c/schumantalks). De ene is een moslim die gefascineerd is door het gebod van Jezus om zijn vijanden lief te hebben. De ander groeide op in Ecuador in een missiegemeenschap onder leiding van Rachel Saint, zus van Nate Saint, gemarteld door Huaoroni indianen. Zach en Mohammed hebben elk fascinerende verhalen te vertelen.
Tot volgende week,
