Hij werd door de plaatselijke kranten omschreven als ‘Bijbels’: de overweldigende regenval beukte op de metalen golfplaten terwijl wij beneden aan het avondeten begonnen. De deuren waren gebarricadeerd met doeken om te voorkomen dat water eronderdoor naar binnen zou sijpelen.
Het eten bleef nagenoeg onaangeroerd. Plotseling realiseerden we ons dat het water dwars door de vloer naar binnen kwam. Het borrelde met veel lawaai onder de deuren door. Zoals een oud refrein gaat dat we op zondagsschool zongen: de regen stroomde neer en de vloed kwam op.
Niets kon deze natte invasie tegenhouden. Het water stond al snel vijftien centimeter boven de vloer van het kleine appartement waar mijn vrouw en ik verbleven; er volgde een snelle evacuatie van kleding, beddengoed en andere spullen. Samen met de huiseigenaren renden we door de rest van de woning om te redden wat we redden konden.
Inmiddels was de achtertuin al in een groot meer veranderd. Aan de andere kant van het hek stonden onze buren hopeloos voor het raam de kijken. De weg voor huis was onder het rijzende water verdwenen. Waterafvoersystemen konden het allang niet meer aan.
Later ontvouwde zich het beeld van heel Auckland onder de zondvloed. Tickethouders van een concert van Elton Johns afscheidstournee, op het laatste moment afgelast, moesten wadend tot hun middel hun weg terugvinden naar hun doorweekte huizen. Aardverschuivingen veroorzaakten wegafsluitingen en bedreigden huizen, wat maakte dat honderden woningen als onveilig verlaten moesten worden. Een weg waar we een dag eerder nog overheen waren gereden, was compleet weggevaagd.
Zondvloed
Een ‘atmosferische rivier’ had zich op de stad gestort, een ’rivier in de lucht’ met een uitstroom die gelijkwaardig was een die van een enorme rivier. Aucklands eerdere record aan regenval in 24 uur, 16,2 centimeter, verbleekte totaal bij de zondvloed van afgelopen week: 24,8 centimeter!
Beelden die we gewend waren te zien op de televisie uit verre rampgebieden, ontvouwden zich nu voor onze ogen. Buren, vrienden en familie werden allemaal geraakt. Velen maakten mee dat bezittingen en herinneringen werden weggespoeld.
In Auckland aanwezig om mijn moeders honderdste verjaardag te vieren, maakten mijn vrouw en ik een extreem weer mee waarvoor wetenschappers hebben gewaarschuwd dat die een vast onderdeel van onze toekomst zullen zijn. We kregen te horen dat één graad opwarming zich vertaalt in ongeveer 20 procent toename van regenval per uur tijdens extreme weersomstandigheden.
De temperaturen zijn vandaag de dag kennelijk meer dan een graad warmer dan toen mijn moeder werd geboren. De elf warmste jaren in de afgelopen eeuw deden zich allemaal voor sinds 1980, met 1995 als recordhouder. Op dit moment zitten we voor onze planeet op koers voor een opwarming van 2,6 graden aan het einde van deze eeuw.
Aucklanders hebben een glimp opgevangen van onze mogelijk toekomstige klimaat. Klimaatverandering is niet slechts een onderwerp voor politici en wetenschappers. Overal moeten gemeenschappen weerbaarheid opbouwen tegen een veranderend klimaat en uitstoot tot nul reduceren.
Klimatologische rampen zijn natuurlijk niet nieuw. Om een andere ‘Bijbelse’ ondertoon te gebruiken, het was afgelopen week precies zeventig jaar geleden dat de ergste overstroming in het Nederlandse geheugen de dijken van Zeeland en de Noordzeekust van zuidelijk Nederland wegspoelden. Bouwland, weidegronden, huizen, steden en dorpen kwamen onder metershoog water te staan. Een combinatie van hoog springtij en een hevige noordwester storm annex zwak georganiseerde dijkbewaking zorgde voor een van de grootste natuurrampen in de Nederlandse geschiedenis. Meer dan 100.000 mensen werden geëvacueerd, 47.300 huizen verwoest, 30.0000 stuks vee gedood en 1836 mensen kwamen om. Negen procent van het Nederlandse boerenland – zo’n 137.595 hectare – raakte overstroomd.
‘De dijken zijn gebroken!’
Romkje was vijf jaar oud toen haar moeder die zondagmorgen naar de radio luisterde, terwijl ze haar en haar zusje aankleedde om naar de kerk te gaan. Met tranen in haar ogen sprak ze de zin uit die iedere Nederlander met ontzetting vervult: ‘De dijken zijn doorgebroken!’
De overstroming was een wake up call. Vastberaden om zo’n ramp in de toekomst te voorkomen spendeerde de Nederlandse overheid in vier navolgende decennia vijf miljard euro aan de bouw van 16.500 kilometer beveiligingsmaatregelen, de Deltawerken. Het risico van een overstroming werd teruggebracht naar eens in de 4000 jaar. Bouwkundig ingenieurs zien in de Deltawerken een van de zeven wereldwonderen van de moderne tijd.
Wat Auckland moet doen – en ja, de wereld – is te denken zoals de Nederlanders deden, en op een nog groter schaal, teneinde de toekomst te waarborgen. Na jaren van covid en een jaar van barbaarse oorlog in Oekraïne heeft niemand zijn jaar nodig om met overstromingen te beginnen. Terwijl we alle tragedies en gruwelen van het afgelopen jaar kunnen opsommen en ons afvragen hoe erg het dit jaar zal worden, kunnen we ons misschien ook afvragen waarom niet nog veel meer dingen in deze wereld misgaan.
Na de verwoestende vloed die bijna het hele menselijke ras wegvaagde, beloofde God aan Noach dat Hij de zonde nooit meer zou toestaan zo uit de hand te lopen dat de hele wereld en de mensheid erdoor zouden worden vernietigd – althans, tot zijn Goddelijke doelen zouden zijn vervuld.
De regenboog is er om ons aan die belofte te herinneren.
P.S. Het is precies een jaar geleden dat ik enkele Oekraïense vrienden interviewde, net twee weken voordat de oorlog uitbrak. Donderdag 9 februari, om 18.00 uur (CET), praat ik met Yuriy Kulakevych, de buitenlandvertegenwoordiger van de Oekraïense pinksterkerk, over de situatie in zijn land, nu een jaar later: op YouTube.com/c/schumantalks.
