Het Maidanplein in het hart van Kiev is tegenwoordig een uitbarsting van rode, gele en paarse tulpen. Ze zijn een geschenk van Nederland om steun en waardering te tonen aan een land dat wordt aangevallen.
Alyona, die dit Weekly Word trouw in het Oekraïens en Russisch vertaalt, stuurde me de foto’s hierboven. Ze vertelde hoeveel Oekraïners van bloemen houden en hoe betekenisvol dit geschenk voor hen is. Online ontdekte ik dat in 2020 een jaarlijks Oekraïens Nederlands Tulpenfestival begon om de vriendschap tussen de twee landen te vieren. De Russische invasie heeft het gebaar een nieuwe betekenis gegeven. Meer dan 250.000 tulpenbollen werden afgelopen november naar Oekraïne getransporteerd om daar geplant te worden, waarvan de helft op het Maidanplein en andere parken in Kiev. De andere helft staat nu in bloei in Lviv.
Alyona vertelde me dat het eerste wat de inwoners van Charkov deden nadat ze hun stad hadden opgeruimd van het puin afgelopen voorjaar, toen het Russische leger zich had teruggetrokken uit Kharkiv, het herstellen was van hun bloemperken en het planten van bloemen. Toen een vrouw uit Ivano-Frankivsk (West-Oekraïne) die een tuinaanlegbedrijf heeft hiervan hoorde, stuurde ze enkele honderden zaailingen van sierstruiken en duizenden bloemen naar Kharkiv. Gratis.
Bloemen zijn boodschappers. Met een bericht van hun Schepper. Elke bloem begint als een zaadje dat ‘in de grond is gevallen om te sterven’ om uiteindelijk schoonheid voort te brengen. Bloemen zijn tekenen van hoop in het aangezicht van de dood. Ze demonstreren Gods vermogen om leven uit de dood te wekken. Ze boodschappen de realiteit van God en zijn aanwezigheid.
Terwijl Oekraïners dierbaren verliezen in de frontlinie of door Russische raketaanvallen, herinneren bloemen hen eraan dat op een dag schoonheid uit de as zal herrijzen.
Bezorgdheid
Maksym, een Oekraïense anticorruptieactivist die ik deze week interviewde, vertelde me van zijn verdriet over het verlies van vrienden door het geweld tegen zijn land. ‘Goede mensen,’ zei hij. Hij deelde zijn bezorgdheid nu de verwachtingen toenemen van een aanstaande Oekraïense tegenaanval om bezette gebieden terug te krijgen. Dit was geen kijksport, benadrukte hij. Aantallen slachtoffers aan de aanvallende kant zijn altijd veel hoger dan onder de verdedigers. Elke militaire operatie zal kostbaar worden. Vrede zal kostbaar zijn, besefte hij – een rechtvaardige vrede die agressie niet beloont.
Dat was de duidelijke boodschap van Volodymyr Zelensky tijdens zijn gewaagde bezoek aan Den Haag op de dag dat ik deze foto’s ontving. Hij zei tegen politieke leiders dat ‘we allemaal een andere Vladimir willen zien hier in Den Haag, degene die het verdient om gestraft te worden voor zijn criminele acties hier, in de hoofdstad van het internationaal recht’. De agressor moet de volle kracht van gerechtigheid voelen, voegde hij eraan toe.
In verschillende Europese landen hebben herdenkingen van het einde van de Tweede Wereldoorlog deze week herinnerd aan het lijden van miljoenen mensen, evenals aan de opluchting en vreugde van de bevrijding. De meeste landen leggen de nadruk op vrede en verzoening en richten zich op inspanningen om oorlog ondenkbaar te maken. Poetin heeft echter de communistische traditie nieuw leven ingeblazen om 9 mei als dag van de overwinning te vieren met demonstraties van militaire macht. Vorig jaar was hij van plan een overwinningsparade te houden nadat hij Kiev weer tot vazal had vernederd, ironisch genoeg in naam van Russky Mir (Russische vrede). Zoals we allemaal weten, werd die hoop gedwarsboomd.
Dag van onderlinge afhankelijkheid
Maar voor de Europese Unie heeft 9 mei een andere betekenis. Het is Europadag, de officiële verjaardag van de EU, en markeert de dag in 1950 waarop twee aartsvijanden, Frankrijk en Duitsland, de controle over hun oorlogsindustrie loslieten, als een eerste stap om oorlog ondenkbaar te maken. Want op die dag hield de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman, een toespraak van drie minuten om de beweging voor Europese integratie en onderlinge afhankelijkheid op gang te brengen. Die toespraak legde de basis voor het Europese huis waarin vandaag de dag 500 miljoen Europeanen in vrede samenleven – in minder tijd dan het zetten van een kop koffie!
Meer dan ooit moeten we dit moment onthouden. Niet de 9 mei die de geest van oorlog vertegenwoordigt; maar de 9 mei die staat voor vrede en vrijheid.
Daarom houden we elk jaar rond 9 mei het State of Europe Forum in de hoofdstad van het land dat het voorzitterschap van de EU bekleedt. Ik schrijf dit wekelijkse woord vanuit Stockholm tijdens het Zweedse voorzitterschap. Gisteravond openden we in de historische Santa Clara-kerk in het centrum het forum met beschouwingen over het belang van godsdienstvrijheid; en over de ‘momenten van genade’ in de naoorlogse geschiedenis toen voormalige vijanden werden verzoend en het IJzeren Gordijn werd neergehaald door de zachte krachten van waarheid, liefde en gerechtigheid.
Vandaag gaan we verder met een dagvullend forum waarin we de wortels van vrijheid en vrede verkennen, die ver terug gaan tot ver voorbij de Verlichting, tot in de oudtestamentische tijd.
U kunt online deelnemen aan de plenaire sessies op YouTube.com/@schumantalks, live of later.
Moge God schoonheid brengen uit de as van het conflict in Oekraïne!
