Hoe anders is de wereld er gaan uitzien sinds mijn vorige Weekly Word, vlak voor Kerstmis afgelopen jaar!
Precies vier weken geleden liepen Romkje en ik door het beveiligingshek van ons isolatiehotel in Auckland de wereld binnen van knuffelen, handen schudden en onbelemmerd vergaderen. Hier begonnen we een glimp op te vangen van post-corona maatschappij: met thuiswerkplekken, ontstedelijking, gedecentraliseerd onderwijs en hybride kerken.
Ondertussen woedt op de meeste andere plaatsen op aarde de slag tegen het Covid-virus, met overspoelde gezondheidsdiensten, gesloten winkels en restaurants, opgelegde lockdowns en avondklokken en vaccin-leveranties die ver beneden de toegezegde hoeveelheden liggen.
Aan het politieke front kreeg de Oval Office een nieuwe bewoner, na een ongekend gewelddadige aanval op het Capitool, uitgelokt door de zittende Amerikaanse president, en de eerste POTUS in de geschiedenis die tweemaal een afzettingsprocedure aan z’n broek kreeg.
Oudjaarsavond zag Boris Johnson eindelijk zijn last-minute harde Brexit krijgen. Dat tot chagrijn van veel Britten die nu de harde schok ondervinden van wat dat nu feitelijk gaat betekenen. Zowel muzikanten, studenten, vissers, aandelenhandelaren als vrachtwagenchauffers, allemaal merken ze wat deze ontwrichting betekent voor hun levens en hun verwachtingen.
Op basisniveau strekten christenen zich uit naar hen die lijden onder afzondering en eenzaamheid, zonder eten en inkomen. Op het politieke toneel waren de afgelopen maanden – zelfs jaren – echter niet onze fraaiste.
In de Verenigde Staten en ver daarbuiten zijn christenen gepolariseerd geraakt door het trumpisme. Critici van de vertrekkende ambtsdrager werden ervan beschuldigd ‘Trump-haat’ demonen te bezitten. Alom verkondigde ‘tweede-termijn’-profetieën, vooral in charismatische en pinksterkringen, hebben na de inauguratie van afgelopen week geleid tot veel verwarring, beschuldigingen en geharrewar. Het pleit voor enkele van deze ‘profeten’ dat ze de nederigheid hadden om hun excuses aan te bieden en vergeving te vragen voor de niet uitgekomen voorspellingen. Maar daarmee oogstten ze wel weer venijnige kritiek en zelfs doodsbedreigingen van medegelovigen vanwege het ‘verraad aan de zaak’.
Diepe spanningen
Diepe spanningen tussen ‘vertrekkers’ en ‘blijvers’ in Groot-Brittannië, of tussen dragers van mondkapjes en hen die weigeren te worden ‘beroofd van hun vrijheden’ hebben zich verspreid naar de christelijke gemeenschap. Een factor die de VS en het VK gemeen hebben is de invloed van christelijk nationalisme. Dat is het idee dat God een specifieke, historische rol heeft voor ieder land in het bijzonder, maar het is vaak verbonden met militarisme en vreemdelingenhaat. Of zoals een commentator het zei: “De gedaanteverwisseling van Jezus Christus van een nederige dienaar van de allerarmsten tot een symbool dat staat voor rechten, welvaartstheologie, anti-wetenschap, begrensde overheid (die de armen verwaarloost) en fel nationalisme is werkelijk de vreemdste transformatie in de menselijke geschiedenis.”
Jammer genoeg is onze evangelische traditie vaak tekort geschoten wanneer het ging om toerusting van mensen voor deelname aan de publieke ruimte, zoals burgermaatschappij, politiek, economie, journalistiek en rechtelijke kwesties. John Stott schreef in zijn inleiding in Issues facing Christians today over ‘een halve eeuw van verwaarlozing’. Hij verwees daarmee naar evangelische terugtrekking uit sociaal-politieke aangelegenheden in de afgelopen eeuw. Ons evangelie heeft zich te vaak gericht op de redding van het individu, en niet op het herstel van Gods shalom in alle gebieden van het leven. Dat heeft een erfenis van evangelische naïviteit opgeleverd aangaande het publieke domein. Die wordt, zoals ik het zie, weerspiegeld in de ongelukkige rol die sommige christenen recentelijk hebben gespeeld in de politiek aan beide kanten van de Atlantische Oceaan.
Er is ook veel verwarring over de rol van kerken aangaande politiek. Terwijl het principe van scheiding tussen kerk en staat nu breed geaccepteerd is en opgenomen in de grondwet van veel westerse landen, wordt de preekstoel nog te vaak gebruikt om politieke keuzes te promoten, met name in Amerika.
Heldere stem
Een heldere stem te midden van deze verwarring is die van de Canadees David Koyzis. Hij wijst in zijn inzichtrijke boek Political visions and illusions (aanbevolen door onder anderen Tim Keller) op de afgoderij achter de politieke ‘-ismen’ van kapitalisme tot communisme.
David zal te gast zijn in onze volgende Schuman Talk op 9 februari om at 18.00 uur (6.00 uur voor mij in Nieuw Zeeland). Ik ga hem vragen commentaar te geven op de rol van kerkelijk leiderschap in de bevestiging van Bijbelse waarheden en de verleiding van politieke afgoderij bloot te leggen, zonder daarbij verstrikt te raken in een politiek debat dat buiten de competentie en de roeping van de kerk ligt. David zal ook spreken over twee christelijke visies op de staat, die de val van afgoderij vermijden en die het welzijn van allen op het oog heeft.
Historische perspectieven helpen ons eveneens om boven enge politieke polarisatie uit te komen. Ik nodig je uit om volgende week (1-5 februari) deel te nemen aan een online Celtic Heritage Tour van twee uren per dag en/of aan een online Continental Heritage Tour, van 1-5 maart, die gaat over de onderlinge verbondenheid tussen de Britse eilanden en het Europese vasteland door de eeuwen heen, en over de roeping voor ons als christenen om het algemeen welzijn te bevorderen.
Schrijf me als je meer details wilt weten.
Tot volgende week,
